آفات و بیماری های درخت انگور
زمان تقریبی مطالعه: 21 دقیقه
آفت کرم خوشه خوار انگور :
Lobesia botrana
در بهار لاروهای جوان نسل اول از جوانه های گل دهنده و غنچه تغذیه کرده و روی آنها را با تارهایی می پوشانند . در برخی موارد نیز از جوانه های شاخه زا تغذیه کرده و در نتیجه سبب خشکیدن گل ها و جوانه ها و ریزش آنها می گردند .
لاروهای نسل دوم از گوشت غوره تغذیه می نمایند . بر اثر تغذیه, پوست غوره منظره خاکی رنگ پیدا نموده و چروک برداشته و در نهایت باعث ریزش حبه ها می گردد .
لاروهای نسل سوم از انگور های رسیده تغذیه می کنند ، ابتدا از گوشت و سپس از پوست های رسیده می خورند . محل فعالیت آفت توسط تارهایی روی خوشه مشخص می باشد .
خوشه های آلوده مورد حمله انواع قارچ ها قرار گرفته خسارت های ثانویه را به وجود می آورند . لاروهای نسل بعدی آفت حتی روی انگور هایی که برای تهیه کشمش اختصاص داده می شوند به انبار منتقل و در آن جا تا بهار سال آینده به سر می برند . خسارت این آفت در کشت دیم روی انگور به مراتب کمتر از انگور کشت آبی می باشد و به همین جهت در اکثر مناطق دیم مبارزه با آفت معمول نمی باشد .
زیست شناسی :
این آفت در منطقه شیراز ( معتدله ) دارای چهار نسل در سال می باشد . ظهور اولین پروانه در اوایل فروردین و اوج پرواز نسل اول آفت در اواخر فروردین تا اوایل اردیبهشت می باشد . اوج پرواز نسل دوم تقریباً در دهه سوم خرداد ، اوج پرواز نسل سوم در اواخر تیر تا اوایل مرداد و اوج پرواز نسل چهارم در اوایل شهریور می باشد .
در مناطق سردسیر آفت سه نسل در سال دارد . ظهور اولین پروانه در اوایل اردیبهشت ، اوج پرواز نسل اول در اواسط تا اواخر اردیبهشت ، اوج پرواز نسل دوم در اواسط تیر و بالاخره اوج پرواز نسل سوم در اواخر مرداد تا اوایل شهریور می باشد . بیشترین خسارت مربوط به نسل سوم آفت است . بهترین زمان مبارزه علیه آفت یک هفته تا ده روز بعد از تشکیل اوج بروز نسل دوم می باشد .
دوره جنینی 8 تا 10 روز ، دوره لاروی 17 تا 18 روز و چهار سن لاروی دارد ، دوره شفیرگی 7 تا 8 روز و دوره نشو و نما برای یک نسل 32 تا 36 روز طول می کشد .
کنترل :
انتخاب انواع موهایی که خوشه متراکم ندارند .
احداث باغ به صورت ردیفی و در روی داربست موازی ، چون کرم خوشه انگور اغلب به موستان هایی که فاقد داربست بوده و موها به شکل گسترده روی زمین یا پشته ها باشند حمله می نماید .
هرس هر ساله مو برای جلوگیری از تجمع شاخه های اضافی ، سوزاندن علف های هرز و برگ های خشک در پاییز ، شخم عمیق و استفاده از یخ آب زمستانه برای از بین بردن شفیره های زمستان گذران
کنترل شیمیایی :
۱_نوبت اول سم پاشی در مرحله غنچه و قبل از باز شدن گل ها
۲_نوبت دوم زمان غوره
۳_نوبت سوم در شروع آب دار شدن میوه
سموم توصیه شده کرم خوشه خوار:
زولون EC 35 % و 1.5 در هزار
تری کلروفن SP 80 % : و 1.5 در هزار (دیپترکس )
آوانت اکسترا: ۰.۵ در هزار
اسپینوساد:۱۵۰ سی سی در هزار
کانکور:۴۰۰سی سی در هزار
ایفوریا:۵۰۰سی سی در هزار
علایم سفیدک سطحی روی خوشه های گل:
اگر خوشه های گل مورد حمله قارچ قرار گيرند، گل ها تلقيح نشده و می ريزند و يا تشكيل ميوه دچار اختلال می شود.
علائم سفیدک سطحی روی شاخه های یک ساله:
شاخه های یکساله ای که به خواب زمستانی رفته اند، قهوه ای تیره تا سیاه رنگ است که براحتی قابل تشخیص هستند.
پايش و رديابی علائم سفیدک پودری یا سطحی:
بهترين زمان مبارزه، به محض مشاهده اولين نشانه های بيماری است. از اين رو پايش و رديابی اهميت زيادی دارد.
قارچ بيمارگر از دمای 5 تا 10 درجه سلسيوس شروع به فعاليت مي كند و دمای بهينه برای رشد و توسعه بيماری 18 تا 27 درجه سلسيوس است. توسعه شديد بيماری در دمای بيش از 16 درجه سلسيوس و رطوبت بالای 40 درصد، در هوای ابری و عدم تهويه مناسب باغ اتفاق می افتد. بر اين اساس، به منظور آگاهی از زمان فعاليت قارچ بيمارگر، پايش و رديابي تاكستان ها در ابتدای شروع فصل رشد و همچنين استفاده از ديتا لاگرها، به منظور ثبت دما و رطوبت، اهميت قابل توجهی دارد. دمای بيش از 35 درجه سلسيوس و باران سبب توقف فعاليت قارچ می شود.
كنترل مكانيكي و زراعی:
هنگام احداث تاكستان جديد به خصوص در مناطقی كه بيماری سفيدك پودری خسارت بار است، تا حد امكان، مكانی انتخاب شود كه هوا به خوبي جريان داشته و بوته ها در معرض تابش خورشيد قرار گيرند.
▪️در مناطقی كه به لحاظ اقليمی امكان پذير است، هنگام احداث باغ از سيستم پاچراغی يا روسيمی (كوردون) استفاده شود. در اين صورت هوا در لابلای اندام های هوايی به خوبی جريان می يابد و دريافت نور خورشيد بيشتر شده و شرايط برای توسعه بيماری نامساعد مي شود.
▪️ از آن جا كه منابع آلودگي اوليه بيماری در سطح شاخه های سال قبل زمستان گذرانی می كنند لذا لازم است پس از هرس بهاره و حذف اين شاخه ها، كليه اندام های هرس شده جمع آوری و سوزانده و يا به طرق رايج منطقه امحاء شوند.
▪️در فصل بهار، انجام هرس سبز روی شاخه های متراكم، باعث جلوگيری از تجمع رطوبت در بين شاخ و برگ شده كه اين امر ضمن افزايش تهويه، كاهش بيماری را به دنبال دارد.
▪️ تعادل در كوددهی؛ آبياری و اجتناب از دادن كودهای ازته بيش از نياز، مانع خسارت بالای اين بيماری می شود.
▪️از بين بردن علف های هرز براي تهويه مناسب تاكستان توصيه مي شود.
▪️استفاده از ارقام مقاوم (مانند: قره شانی، آغ شانی و قره شيره) در هنگام احداث تاكستان جديد.
زمان سمپاشی:
در باغات دارای سابقه آلودگی، سم پاشی با يكی از قارچ كش هایی که در ادامه معرفی میشود و با نظر كارشناس حفظ نباتات منطقه، در سه نوبت به ترتيب زير انجام مي شود:
نوبت اول: درست قبل از تورم جوانه ها
نوبت دوم: بعد از ريختن گلبرگ ها و تشكيل ميوه
نوبت سوم: دو تا سه هفته پس از سم پاشی نوبت دوم كه مصادف است با ظاهر شدن غوره های ترش
سموم توصیه شده:
- توپاس سینجنتا_توپاس آریا شیمی
- رکس دوbasf
- اپوکسی کونازول
- سولفور آریا شیمی
- آذیلون آریا شیمی
- تیلت
- هگزاکونازول
- سیدلی تاپ
- میراویس دو
- سرکادیس
سفيدک داخلی انگور
عامل بیماری، نحوه انتشار و چرخه زیستی سفیدک داخلی انگور:
نحوه خسارت سفیدک داخلی:
روش های شناسايی سفیدک داخلی :
- وجود لكه های زرد كم رنگ با ظاهری روغنی و يا زرد مايل به قهوهای ای رو يا زير برگ، كه اسپورهای قارچ به صورت متراكم و سفيد با رشد پنبه ای در سطح زيرين برگها ديده می شود.
- ضخيم و خميده شدن انتهای سرشاخه های آلوده (سرعصايی) كه در اثر اسپور افشانی ابتدا سفيد و سرانجام قهوه ای شده و می خشكد.
- علائم مشابهی رويی دمبرگها، پيچك ها و گل آذين هم ديده می شود كه اگر در جوانی اين اندام ها مورد حمله عامل بيماری قرار گيرند، نهايتاً قهوه ای شده، خشكيده و می افتند.
- حبه ها در ارقام دارای ميوه سفيد رنگ پس از آلوده شدن خاكستری می شوند و در ارقام ميوه سياه، صورتی ميشوند.
روش های پايش و رديابی:
▪️بازديدهای مداوم و هفته ای حداقل دو بار از مناطق با سابقه آلودگی
▪️كنترل و ثبت دما و رطوبت (دمای 11 تا 27 درجه و رطوبت 80 درصد شرايط مناسب شيوع بيماری می باشد) با استفاده از دستگاه های ثبت كننده دما و رطوبت
▪️ در صورتی كه دما به بالای 11 درجه و رطوبت به 80 درصد برسد، ظهور اولين لكه های روی برگ، احتمال آلودگی شديد را هشدار ميدهد.
كنترل زراعی و بهداشت گياهی :
▪️زهكشی خاک
▪️جمع آوری، انهدام و يا زير خاك كردن برگها
▪️استفاده از بقايای گياهی جهت خوراک دام در پاييز پس از ريزش برگ ها يا اواخر زمستان (قبل از بازشدن جوانه ها) به منظور كاهش تعداد اسپورهای زمستان گذران بسيار ضروری است.
كنترل مكانيكی:
▪️هرس و حذف انتهای سرشاخه های آلوده و كاهش منابع آلودگی (هرس بهتر است در اواخر زمستان يا اوايل بهار انجام شود). هرس در پاييز خطر سرمازدگی را افزايش می دهد و توصيه نمی شود.
▪️ در مناطقی كه سفيدک داخلی انگور به دليل تدوام رطوبت نسبی، در بهار شيوع زيادی دارد، به منظور تهويه بهتر و خشك نگه داشتن شاخ و برگ هادر صورت امكان درختچه های انگور بر روی داربست هدايت شوند و هرس انجام شود تا هوا به راحتی در لا بلای اندام های درختچه انگور جريان يابد.
كنترل شيميايی سفیدک سطحی با سموم توصیه شده:
در فهرست مجاز سموم كشور برای كنترل شيميايی سفيدک داخلی انگور آفت كش های به شرح ذيل، به ثبت رسيده است:
▪️ كاپتان (% 50 WPS ) 3 در هزار، نوبت اول قبل از گلدهی در مناطقی كه سابقه آلودگی وجود دارد. نوبت دوم پس از ريزش گلبرگها و نوبت سوم 10 روز بعد از سمپاشي دوم
▪️فوزتيل آلومينيوم + فلوپيكوليد (%1.71 WG ) 2 تا 2/5 در هزار، نوبت اول قبل از گلدهی در مناطقی كه سابقه آلودگی وجود دارد. نوبت دوم پس از ريزش گلبرگ ها و نوبت سوم 10 روز بعد از سمپاشی دوم
▪️اكسی كلرور مس (% 35 WP ) 3 در هزار، نوبت اول قبل از گلدهی در مناطقي كه سابقه آلودگی وجود دارد. نوبت دوم پس از ريزش گلبرگ ها و نوبت سوم 10 روز بعد از سمپاشی دوم
▪️ بردو مايع ( SC 18% , SC 20% )
5 در هزار، نوبت اول قبل از گلدهي در مناطقی كه سابقه آلودگی وجود دارد. نوبت دوم پس از ريزش گلبرگ ها و نوبت سوم 10 روز بعد از سمپاشی دوم
▪️متالاكسيل (G 5%)1 در هزار، فقط در نوبت سوم مبارزه استفاده شود.
▪️سيموكسانيل+ فاموكسادون(% 5.52 WGD ) 0/5 در هزار، در هر سه نوبت ميتوان استفاده كرد.
▪️ آمتوكترادين + ديمتومورف(% 5.52 SC )
1 در هزار