شته ها و روش های کنترل آن ها

زيست شناسي و نحوه خسارت:

شته ها: شته سبز هلو Myzus persica ، شته پنبهAphis gossypii،  شته سیب زمینی Meuphor biaeaa و شته لوبیا Aphis faba

شته ها دارای بدنی نرم و قطعات دهانی زننده و مكنده هستند. به رنگ های زرد، سبز، قهوهای، سیاه مشاهده می شوند. شته ها در

دمای معمولی گلخانه ها تخم نمی گذارند و بچه زا یا پوره زا هستند بطور متوسط 50 تا 250 پوره می گذارند. پوره ها پس از 7 تا 10 روز

قدرت تولیدمثل دارند.

شته ها به چهار روش به محصول خسارت وارد می نمایند:

– با تغذیه از شیره نباتی موجب ضعیف عمومی گیاه و در نتیجه کاهش تولید می شوند.

– ترشح عسلک ناشی از دفع بیش از 95 درصد شیره گیاهی جذب شده توسط شته ها باعث بروز پدیده دوده می شوند.

– با ایجاد گال و پیچیدگی در برگ در اثر مواد مترشحه در بزاق شته ها روی رشد گیاه تاثیر می گذارند.

– با انتقال ویروس و ابتلا گیاه به بیماری های ویروسی که بسیار حائز اهمیت می باشد منجر به از بین رفتن گیاه می شوند.

این آفت بر روی اندام های مختلف گیاهی فعالیت می نماید و با فرو بردن خرطوم خود شیره گیاهان را مكیده و از آن تغذیه می کند، در

نتیجه گیاه ضعیف شده و عوارضی مانند پیچیدگی برگ، ریزش گل و میوه و یا زردی برگ ها ظاهر می شود .

علل و شرایط مساعد طغیان آفت:

با مساعد شدن شرایط آب و هوایی (خنک شدن هوا و بالا رفتن رطوبت) جمعیت آفت بالا رفته و در صورت عدم کنترل، تغذیه بالای آفت

منجر به خشک شدن بوته می شود.

روش های پايش و رديابي:

شته های بالدار به کارت های زرد رنگ جلب می شوند. بخش انتهایی گیاهان در قسمت جوانه ها قبل از ا ینکه گل ها باز شوند می

بایست مورد توجه و بازرسی قرار گیرند. حضور و رفت و آمد مورچه ها از نشانه های وجود شته ها است.

مبارزه:

کنترل زراعي – مكانيكي:

– استفاده از ارقام متحمل

– از بین بردن علفهای هرز داخل و اطراف گلخانه

– استفاده از تله های رنگی به خصوص تله های زرد رنگ برای شكار حشرات بالدار و پوره ها

– نصب کارتهای زرد رنگ برای ردیابی و شكار حشرات بالدار بالای تاج گیاه به فاصله 30 سانتیمتر

– خودداری از پوشیدن لباس زرد در اوایل بهار و پائیز توسط کارگران زیرا شتههای بالدار از این طریق وارد گلخانه هامی شوند.

– جلوگیری از ورود شته ها به داخل گلخانه با نصب توری

– خودداری از مصرف بیش از حد کود ازته

– تنظیم دمای گلخانه و رطوبت نسبی مناسب

کنترل بيولوزيک:

مهم ترین روش کنترل شته ها استفاده از زنبورهای پارازتیوئید به صورت کانون سازی اولیه در محل گلخانه با استفاده از یک میزبان غیر

هدف مثل شته گندم است. به این ترتیب که شته گندم در گلدان های گندم کشت شده در روی آن ها Aphidius colemani یک تا ده ردیف

در یک گلخانه پرورش داده شده و سپس زنبور پارازتیوئید شته رها شده و تا قبل از آلوده شدن گیاهان گلخانه به شته سبز آفت جمعیت

خوبی از زنبورها آمده شده است که شته های تازه وارد را مورد حمله قرار می دهند. بالتوری سبز و کفشدوزك ها هم از دیگر عوامل مهم

کنترل بیولوژیک شته ها هستند.

در گلخانه های خیار. Aphis gossypii برای کنترل شته Aphidoletes aphidiomysa پشه شكارگر

در گلخانه های خیار. Myzus persicae برای کنترل شته Aphidius ervi زنبور پارازیتویید

در گلخانه های خیار. Aphis gossypii برای کنترل شته Aphidius colemani زنبور پارازیتویید

کنترل شيميايي: 

دیكلرووس% 50

صابون حشره کش حاوی دی اتانول آمیدروغن نارگیل

اسانس روغنی آویشن هماگروپراد

صابون حشره کش سبزین

فلونیکامید

منبع : دستورالعمل اجرايي: مدیریت تلفیقی آفات مهم محصولات سبزی و جالیز در گلخانه.کژال کریمی، عزیز شیخی گرجان. 1400